FOMO là gì? Cách phòng tránh “hiệu ứng FOMO” trong đầu tư chứng khoán mà bạn nên biết!

1. FOMO là gì?

Khái niệm FOMO

FOMO là từ viết tắt của cụm từ tiếng Anh "Fear of Missing Out", tạm dịch là "nỗi sợ bị bỏ lỡ". Đây là một cảm giác phổ biến trong thời đại số, khi chúng ta liên tục so sánh cuộc sống của mình với những hình ảnh hoàn hảo trên mạng xã hội.

Theo nhiều nghiên cứu uy tín, FOMO có thể gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng cho sức khỏe tâm lý, bao gồm cảm giác cô đơn, lo âu và trầm cảm. Ngoài ra, FOMO còn ảnh hưởng tiêu cực đến các quyết định của chúng ta trong cuộc sống, từ việc tiêu dùng đến các hoạt động đầu tư tài chính.

Hiện nay, FOMO là một cảm xúc phổ biến trong cuộc sống hiện đại, đặc biệt là trong lĩnh vực đầu tư. Khi áp dụng vào thị trường chứng khoán, FOMO có thể gây ra những hậu quả tiêu cực nghiêm trọng, bao gồm:

• Mua đỉnh - Bán đáy: Nhà đầu tư bị ảnh hưởng bởi FOMO thường có xu hướng mua cổ phiếu khi giá đã tăng mạnh, do lo sợ rằng giá sẽ tiếp tục tăng và họ sẽ bỏ lỡ cơ hội kiếm lời, và ngược lại. Tuy nhiên, điều này thường dẫn đến việc mua vào ở mức giá cao nhất, ngay trước khi thị trường điều chỉnh giảm, và ngược lại.
• Không tuân thủ chiến lược đầu tư: FOMO có thể khiến nhà đầu tư từ bỏ kế hoạch đầu tư đã định sẵn để chạy theo xu hướng thị trường hoặc các tin tức nóng hổi. Việc này có thể dẫn đến việc giao dịch quá mức, làm tăng rủi ro thua lỗ và làm giảm hiệu quả đầu tư.
• Gia tăng rủi ro và thua lỗ: Khi nhà đầu tư ra quyết định dựa trên FOMO, họ thường không cân nhắc đủ các yếu tố rủi ro, dẫn đến việc đầu tư vào các tài sản có rủi ro cao mà không có sự chuẩn bị. Điều này có thể dẫn đến thua lỗ lớn khi thị trường đi ngược lại kỳ vọng của họ.
• Tạo ra sự bất ổn tâm lý: FOMO không chỉ ảnh hưởng đến quyết định đầu tư mà còn gây ra căng thẳng tâm lý. Nhà đầu tư có thể cảm thấy áp lực và lo lắng liên tục, dẫn đến việc đưa ra các quyết định đầu tư không đúng đắn, gây hại cho cả kết quả tài chính và sức khỏe tinh thần.

Tác động của FOMO đối với nhà đầu tư chứng khoán

FOMO là một hội chứng tâm lý có thể gây ra những tác động lớn đối với các nhà đầu tư chứng khoán. Hội chứng này thúc đẩy các nhà đầu tư đưa ra quyết định vội vàng, thường là mua vào hoặc bán ra một cách thiếu cân nhắc, chỉ vì sợ rằng mình sẽ bỏ lỡ một cơ hội đầu tư hấp dẫn mà người khác đang nắm bắt.

FOMO thường xảy ra khi thị trường chứng khoán trở nên sôi động, giá cổ phiếu tăng nhanh và nhà đầu tư cảm thấy áp lực phải tham gia để không bỏ lỡ cơ hội kiếm lời. Điều này có thể dẫn đến tình trạng "bong bóng đầu cơ" khi giá cổ phiếu bị thổi phồng bởi những quyết định đầu tư dựa trên cảm xúc hơn là phân tích kỹ thuật hoặc cơ bản.

Ngoài ra, FOMO có thể dẫn đến việc nhà đầu tư không tuân thủ kế hoạch đầu tư ban đầu của mình, thay vào đó chạy theo các xu hướng ngắn hạn hoặc tin tức nổi bật, từ đó làm gia tăng rủi ro tài chính. Việc không thể kiểm soát FOMO có thể khiến nhà đầu tư mua vào ở mức giá cao nhất và bán ra khi thị trường điều chỉnh, dẫn đến thua lỗ.

2. Nguyên nhân gây ra FOMO trong đầu tư chứng khoán

Nguyên nhân gây ra FOMO trong đầu tư chứng khoán có thể được chia thành ba yếu tố chính:

• Thiếu trình độ và kiến thức: Khi nhà đầu tư không hiểu rõ thị trường, họ dễ bị cuốn theo các xu hướng hoặc quyết định dựa trên cảm xúc thay vì dựa trên các phân tích logic và thông tin chính xác. Những người thiếu khả năng phân tích về báo cáo tài chính, chỉ số kỹ thuật, hoặc xu hướng thị trường thường lo sợ rằng mình sẽ bỏ lỡ cơ hội kiếm lợi nhuận nhanh chóng khi thấy người khác thành công. Họ có thể vội vàng mua vào cổ phiếu khi giá đang tăng mạnh mà không đánh giá đúng giá trị thực của tài sản, dẫn đến rủi ro cao và quyết định sai lầm.
• Thất bại liên tiếp hoặc thành công liên tiếp: Khi nhà đầu tư liên tục gặp thất bại, họ dễ cảm thấy tự ti và lo sợ rằng mình đang bỏ lỡ cơ hội để gỡ gạc. Điều này khiến họ hấp tấp chạy theo các quyết định của người khác mà không có sự đánh giá kỹ lưỡng. Ngược lại, nếu liên tiếp thành công, nhà đầu tư có thể rơi vào trạng thái tự tin thái quá, dễ bị cuốn theo đám đông và không cân nhắc kỹ rủi ro. Trong cả hai trường hợp, sự lo sợ rằng mình sẽ bỏ lỡ một cơ hội sinh lời có thể dẫn đến những quyết định đầu tư thiếu cân nhắc, gây ra các tổn thất đáng tiếc.
• Không có kế hoạch đầu tư cụ thể: Khi không có chiến lược rõ ràng, nhà đầu tư dễ bị tác động bởi các thông tin từ thị trường, những tin đồn hoặc quyết định của người khác. Việc thiếu mục tiêu dài hạn, không xác định được ngưỡng chấp nhận rủi ro hay không có kế hoạch thoát khỏi giao dịch khiến họ dễ dàng bị cuốn vào cơn sốt mua bán ngắn hạn. Trong tình huống này, nhà đầu tư có thể cảm thấy hoang mang, lo sợ bỏ lỡ cơ hội tăng giá và vội vàng mua vào, mà không xem xét đến các yếu tố như giá trị thực của cổ phiếu hay tình hình kinh tế vĩ mô. Kết quả là họ thường rơi vào những quyết định đầu tư bốc đồng, dẫn đến rủi ro lớn và hiệu quả kém trong dài hạn.
• Ảnh hưởng của mạng xã hội/các hội nhóm về đầu tư: Trên các nền tảng như Facebook, Twitter, hoặc các diễn đàn đầu tư, thông tin về những cơ hội "hái ra tiền" thường lan truyền nhanh chóng. Những câu chuyện thành công, lời khuyên từ các "chuyên gia" tự phong, hay các cuộc thảo luận sôi nổi trong hội nhóm dễ khiến nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm cảm thấy mình đang bỏ lỡ cơ hội. Họ bị áp lực tâm lý từ việc thấy người khác liên tục báo lãi và nhanh chóng nhảy vào mua cổ phiếu mà không tự nghiên cứu hoặc đánh giá kỹ lưỡng, gây ra tổn thất lớn không thể lường trước được.

FOMO trong đầu tư chứng khoán không chỉ là kết quả của một yếu tố đơn lẻ, mà là sự kết hợp của nhiều yếu tố tâm lý và xã hội. Việc nhận biết và hiểu rõ nguyên nhân gây ra FOMO có thể giúp nhà đầu tư kiểm soát tốt hơn cảm xúc của mình và đưa ra các quyết định đầu tư khôn ngoan hơn.

3. Cách nhận biết FOMO trong quyết định đầu tư

Các dấu hiệu giúp nhận biết tình trạng FOMO trong đầu tư

Những dấu hiệu sau đây sẽ giúp bạn nhận biết rõ ràng hơn về tình trạng FOMO đang tác động đến quyết định đầu tư của mình:

• Đầu tư dựa trên những lời khuyên chưa được xác minh: Khi bạn quyết định đầu tư vào một tài sản chỉ vì thấy nhiều người khác đang làm vậy hoặc nghe theo những lời khuyên trôi nổi trên mạng xã hội, rất có thể bạn đang bị tâm lý FOMO chi phối. Điều này tiềm ẩn nhiều rủi ro và có thể dẫn đến những quyết định đầu tư sai lầm.
• Đưa ra quyết định đầu tư quá nhanh: Quyết định đầu tư vội vàng, không dựa trên những phân tích kỹ lưỡng là một trong những biểu hiện rõ nhất của tâm lý FOMO. Việc thiếu kiên nhẫn và hấp tấp có thể khiến bạn bỏ qua những rủi ro tiềm ẩn và đưa ra những lựa chọn sai lầm, gây ra những tổn thất nghiêm trọng.
• Ghen tị khi thấy người khác thành công: Cảm giác ghen tị khi thấy bạn bè, người quen kiếm được lợi nhuận lớn từ thị trường chứng khoán có thể khiến bạn dễ dàng bị cuốn vào những cơn sốt đầu tư. Điều này không chỉ khiến bạn mất tiền mà còn gây ra những áp lực tâm lý không đáng có.
• Tập trung vào các khoản lợi nhuận ngắn hạn: Nếu bạn thường xuyên bị cuốn vào những cơ hội đầu tư có lợi nhuận cao ngay lập tức mà không quan tâm đến các yếu tố rủi ro, đặc biệt là trong các giai đoạn thị trường biến động, hãy xem xét lại quyết định của mình. Đây có thể là dấu hiệu cho thấy bạn đang bị FOMO chi phối và cần điều chỉnh lại chiến lược đầu tư.
• Tham gia vào thị trường hoặc tài sản mới khi không có sự chuẩn bị: Việc tham gia vào các thị trường hoặc tài sản mới mà không có sự chuẩn bị kỹ lưỡng là một dấu hiệu cảnh báo về hội chứng FOMO. Điều này thường xảy ra khi bạn bị cuốn theo đám đông và không muốn bỏ lỡ bất kỳ cơ hội nào.

 

Tác động của FOMO đến quyết định đầu tư

FOMO có tác động mạnh mẽ đến các quyết định đầu tư, ảnh hưởng đến cả hành vi đầu tư hiện tại và ý định đầu tư trong tương lai.

Ảnh hưởng trực tiếp của FOMO: 

FOMO thường thúc đẩy nhà đầu tư tham gia vào các khoản đầu tư mà họ không hoàn toàn hiểu rõ hoặc không phù hợp với mức độ chấp nhận rủi ro của họ. Đặc biệt, FOMO có ảnh hưởng rất mạnh đến tâm lý nhà đầu tư trong lĩnh vực tiền điện tử và cổ phiếu, do tính biến động cao và tiềm năng sinh lời lớn trong ngắn hạn. Nhiều nhà đầu tư bị cuốn vào việc mua tài sản chỉ vì sợ bỏ lỡ cơ hội sinh lời, mà không cân nhắc đầy đủ về rủi ro hoặc giá trị thực của tài sản đó.

Ảnh hưởng gián tiếp thông qua kiến thức tài chính:

FOMO cũng có thể tác động gián tiếp đến quyết định đầu tư thông qua kiến thức tài chính và khả năng chịu rủi ro của nhà đầu tư. Những người có kiến thức tài chính cao hơn thường nhận diện và kiểm soát FOMO tốt hơn, đặc biệt trong các quyết định đầu tư vào cổ phiếu. Tuy nhiên, ngay cả khi có kiến thức tài chính, FOMO vẫn có thể khiến nhà đầu tư thực hiện những hành vi mạo hiểm không phù hợp với khả năng tài chính của họ, đặc biệt là trong lĩnh vực tiền điện tử.

Nhìn chung, FOMO có thể làm gia tăng nguy cơ đưa ra các quyết định đầu tư không hợp lý, đặc biệt là khi không có sự cân nhắc kỹ lưỡng về rủi ro và lợi ích thực tế.

4. Hậu quả của FOMO trong đầu tư chứng khoán

Khi bị chi phối bởi FOMO, nhà đầu tư dễ đưa ra các quyết định vội vàng, thiếu căn cứ, dẫn đến nhiều hệ lụy như:

• Có nhiều quyết định “bốc đồng” khi đầu tư: Những quyết định vội vàng, thiếu sự nghiên cứu và phân tích cẩn thận dễ dẫn đến việc mua vào khi giá cổ phiếu đã ở mức đỉnh hoặc bán ra khi giá giảm mạnh. Hậu quả là nhà đầu tư có thể mất tiền vì không nhận ra các rủi ro tiềm ẩn, đồng thời bỏ lỡ cơ hội đầu tư tốt hơn trong tương lai. Quyết định bốc đồng do FOMO không chỉ gây thiệt hại tài chính mà còn tạo ra căng thẳng, lo lắng và khiến nhà đầu tư mất đi sự tự tin trong các lần ra quyết định ở tương lai.
• Nguy cơ thua lỗ: Khi nhà đầu tư bị ám ảnh bởi việc bỏ lỡ cơ hội, có thể dẫn đến việc mua vào cổ phiếu ở mức giá quá cao, ngay trước khi thị trường điều chỉnh hoặc giảm mạnh. Ngoài ra, việc không đánh giá đúng rủi ro, nhà đầu tư dễ mắc phải những quyết định sai lầm, dẫn đến những tổn thất lớn. Thậm chí, trong một số trường hợp, FOMO khiến họ tiếp tục giữ các khoản đầu tư không sinh lời, hy vọng giá sẽ hồi phục, nhưng thay vào đó lại gánh thêm khoản lỗ nặng nề hơn.

Những hậu quả kể trên có thể gây ra tổn thất tài chính đáng kể, thậm chí phá sản, đặc biệt đối với các nhà đầu tư mới vào thị trường hoặc chưa có kế hoạch đầu tư bài bản.

5. Cách phòng tránh FOMO khi đầu tư chứng khoán

Như vậy, FOMO là một yếu tố tâm lý tiềm ẩn nhiều rủi ro trong đầu tư. Nó có thể dẫn đến những quyết định thiếu sáng suốt, gây tổn thất về tài chính và ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý nhà đầu tư. Để tránh rơi vào "bẫy" FOMO, nhà đầu tư cần:

• Xác định mục tiêu đầu tư: Trước khi tham gia vào thị trường, nhà đầu tư cần xác định rõ ràng mục tiêu của mình, bao gồm mức độ rủi ro có thể chấp nhận, thời gian đầu tư và lợi nhuận kỳ vọng. Khi đã có mục tiêu rõ ràng, nhà đầu tư sẽ ít bị tác động bởi những biến động ngắn hạn hay những tin đồn thiếu cơ sở​.
• Nghiên cứu kỹ các thông tin trước khi ra quyết định đầu tư: Lượng thông tin khổng lồ trên mạng xã hội có thể khiến nhà đầu tư dễ bị phân tán và đưa ra những quyết định đầu tư cảm tính. Để tránh điều này, nhà đầu tư cần chủ động chọn lọc thông tin, tập trung vào những nguồn tin uy tín và thực hiện nghiên cứu kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định cuối cùng.
• Đặt ra quy tắc về quản trị rủi ro: FOMO thường khiến nhà đầu tư bị chi phối bởi những cảm xúc tiêu cực như lo lắng, sợ hãi và tiếc nuối, dẫn đến các quyết định vội vàng và thiếu lý trí. Để bảo vệ danh mục đầu tư, nhà đầu tư cần học cách kiểm soát cảm xúc và áp dụng các nguyên tắc quản lý rủi ro, chẳng hạn như sử dụng lệnh dừng lỗ.
• Kiên định với mục tiêu đầu tư: Kiên định là yếu tố cốt lõi để thành công trong đầu tư. Việc tuân thủ chặt chẽ kế hoạch và mục tiêu đầu tư đã đề ra, ngay cả khi thị trường biến động, sẽ giúp nhà đầu tư giảm thiểu sức ảnh hưởng của FOMO và đạt được mục tiêu tài chính một cách bền vững​.

Ngoài ra, nếu bạn là một nhà đầu tư mới và đang tìm kiếm một giải pháp đầu tư hiệu quả, Chứng Khoán CV trên Ứng dụng MoMo chính là sự lựa chọn tốt nhất tại thời điểm này. Chỉ với vài thao tác đơn giản, bạn đã có thể mở tài khoản miễn phí và dễ dàng tham gia vào thị trường chứng khoán chỉ trong 2 phút. Hơn nữa, ứng dụng còn cung cấp nhiều tính năng hữu ích giúp các nhà đầu tư mới dễ dàng tiếp cận thị trường, chẳng hạn như: Tự động tách lệnh tròn lô giúp trải nghiệm giao dịch chứng khoán trên MoMo trở nên liền mạch hơn, nạp/rút tiền nhanh chóng từ tài khoản chứng khoán, bắt đầu trải nghiệm đầu tư cổ phiếu dễ dàng chỉ từ 10.000 đồng.

Đầu tư dễ dàng, lợi nhuận bền vững! Chứng khoán CV trên MoMo giúp bạn vượt qua nỗi sợ bỏ lỡ và tận hưởng niềm vui đầu tư. Mở tài khoản và trải nghiệm ngay hôm nay!

Chứng Khoán CV trên Ứng dụng MoMo

Tóm lại, FOMO là một thách thức không nhỏ đối với bất kỳ nhà đầu tư nào. Tuy nhiên, bằng cách trang bị cho mình kiến thức về thị trường, xây dựng kế hoạch đầu tư rõ ràng và giữ vững kỷ luật, bạn hoàn toàn có thể vượt qua hội chứng tâm lý này và đạt được thành công bền vững.

Mọi thắc mắc, khách hàng vui lòng liên hệ MoMo theo 3 cách:

• Hotline: 1900 54 54 41 (1.000đ/phút)
• Email: [email protected]
• Tính năng Trợ giúp: Đăng nhập MoMo >> Chọn biểu tượng Trợ giúp hoặc nhập từ khóa "trợ giúp" vào ô tìm kiếm.