1/ Lệnh chứng khoán là gì?

1.1/ Khái niệm về lệnh chứng khoán

Lệnh chứng khoán là chỉ thị mà nhà đầu tư đưa ra để mua hoặc bán một lượng cổ phiếu hoặc chứng khoán khác trên thị trường chứng khoán. Lệnh này có thể được thực hiện thông qua các công ty chứng khoán hoặc các sàn giao dịch chứng khoán trực tuyến. Có nhiều loại lệnh khác nhau, mỗi loại có mục đích và cơ chế hoạt động riêng, phù hợp với các chiến lược đầu tư khác nhau của nhà đầu tư.

1.2/ Mục đích của việc sử dụng lệnh chứng khoán

Việc sử dụng lệnh chứng khoán không chỉ giúp nhà đầu tư thực hiện các giao dịch mua và bán trên thị trường mà còn hỗ trợ nhiều khía cạnh quan trọng trong chiến lược đầu tư của mình. Dưới đây là những mục đích chính của việc sử dụng lệnh chứng khoán:

  • Kiểm soát giá mua và bán: Lệnh chứng khoán, đặc biệt là lệnh giới hạn, cho phép nhà đầu tư kiểm soát giá mua hoặc bán chứng khoán. Bằng cách đặt một mức giá cụ thể, nhà đầu tư có thể đảm bảo rằng giao dịch chỉ được thực hiện khi giá đạt đến mức mà họ mong muốn, giúp tối ưu hóa hiệu quả đầu tư.
  • Quyết định thời điểm giao dịch: Các lệnh như lệnh thị trường hoặc lệnh dừng giúp nhà đầu tư quyết định chính xác thời điểm thực hiện giao dịch. Điều này đặc biệt quan trọng trong các thị trường có biến động cao, nơi mà thời gian có thể ảnh hưởng lớn đến giá trị giao dịch.
  • Tối ưu hóa lợi nhuận: Bằng cách sử dụng các lệnh như lệnh giới hạn hoặc lệnh điều kiện, nhà đầu tư có thể nắm bắt các cơ hội trên thị trường để mua thấp và bán cao, từ đó tối ưu hóa lợi nhuận. Điều này cho phép họ khai thác tối đa các biến động giá trong thời gian ngắn.
  • Quản lý rủi ro: Lệnh dừng là một công cụ quan trọng để quản lý rủi ro. Bằng cách đặt một mức giá dừng, nhà đầu tư có thể giới hạn mức thua lỗ nếu giá chứng khoán giảm dưới ngưỡng cho phép. Điều này giúp bảo vệ tài sản và giảm thiểu rủi ro trong các tình huống thị trường không thuận lợi.
  • Tự động hóa giao dịch: Sử dụng các lệnh chứng khoán có thể giúp nhà đầu tư tự động hóa quá trình giao dịch mà không cần phải theo dõi thị trường liên tục. Ví dụ, lệnh điều kiện có thể được thiết lập để tự động thực hiện khi các điều kiện cụ thể được đáp ứng, tiết kiệm thời gian và công sức cho nhà đầu tư.

Lệnh chứng khoán là gì?

1.3/ Quy trình thực hiện lệnh chứng khoán

Việc thực hiện lệnh chứng khoán đòi hỏi sự phối hợp giữa nhà đầu tư, công ty chứng khoán, và sàn giao dịch. Dưới đây là các bước cơ bản trong quy trình thực hiện lệnh chứng khoán:

Bước 1 - Nhà đầu tư đặt lệnh: Nhà đầu tư quyết định loại lệnh mình muốn sử dụng (lệnh giới hạn, lệnh thị trường, lệnh dừng, lệnh điều kiện,...) và nhập các thông tin cần thiết như mã chứng khoán, số lượng cổ phiếu muốn mua/bán, và mức giá (nếu có).

Bước 2 - Công ty chứng khoán tiếp nhận và xử lý lệnh: Sau khi nhận được lệnh từ nhà đầu tư, công ty chứng khoán sẽ kiểm tra tính hợp lệ của lệnh, bao gồm việc kiểm tra số dư tài khoản của nhà đầu tư để đảm bảo rằng họ có đủ tiền hoặc cổ phiếu để thực hiện giao dịch. Sau đó, công ty chứng khoán sẽ gửi lệnh này đến sàn giao dịch chứng khoán.

Bước 3 - Sàn giao dịch thực hiện lệnh: Lệnh được chuyển đến sàn giao dịch (như HOSE, HNX,...) và được xử lý theo cơ chế khớp lệnh. Có hai loại khớp lệnh chính là khớp lệnh định kỳ (lệnh được khớp tại các thời điểm xác định trước trong phiên giao dịch) và khớp lệnh liên tục (lệnh được khớp ngay khi có lệnh đối ứng phù hợp về giá và khối lượng). Cuối cùng, sàn giao dịch sẽ thực hiện lệnh nếu có lệnh đối ứng phù hợp và thông báo kết quả khớp lệnh về công ty chứng khoán.

Bước 4 - Thông báo kết quả cho nhà đầu tư: Sau khi lệnh được khớp, công ty chứng khoán sẽ thông báo kết quả giao dịch cho nhà đầu tư, bao gồm thông tin về giá, số lượng cổ phiếu đã mua/bán, và phí giao dịch.

Bước 5 - Thanh toán và lưu ký: Sau khi lệnh được khớp, quy trình thanh toán và lưu ký sẽ được thực hiện. Đối với các giao dịch trên sàn chứng khoán Việt Nam, số tiền mua cổ phiếu sẽ được trừ trực tiếp trong tài khoản của nhà đầu tư và công ty chứng khoán sẽ thực hiện thanh toán bù trừ vào ngày T+2. Ngược lại, nếu là lệnh bán, số cổ phiếu tương ứng sẽ bị trừ khỏi tài khoản lưu ký và tiền sẽ được cộng vào tài khoản của nhà đầu tư.

Bước 6 - Theo dõi và quản lý danh mục đầu tư: Sau khi lệnh được thực hiện, nhà đầu tư cần theo dõi danh mục đầu tư của mình để điều chỉnh chiến lược nếu cần thiết. Điều này có thể bao gồm việc đặt các lệnh mới, điều chỉnh các lệnh chưa thực hiện, hoặc bán cổ phiếu đang nắm giữ để chốt lời.

Quy trình này đảm bảo rằng các giao dịch chứng khoán được thực hiện một cách minh bạch, chính xác và kịp thời, đồng thời bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư.

2/ Các loại lệnh chứng khoán thông dụng

2.1/ Lệnh thị trường (Market Order)

Lệnh thị trường (Market Order) là một dạng yêu cầu mua hoặc bán một tài sản tài chính (như cổ phiếu, trái phiếu) ngay lập tức với mức giá tốt nhất có thể tại thời điểm đặt lệnh. Nói cách khác, bạn đang nói với thị trường: "Tôi muốn mua/bán cổ phiếu này ngay bây giờ, bất kể giá cả là bao nhiêu".

Ví dụ: Giả sử bạn muốn mua 100 cổ phiếu của công ty XYZ. Bạn đặt lệnh thị trường. Nếu giá bán thấp nhất của cổ phiếu XYZ hiện tại là 100 USD/cổ phiếu, thì lệnh của bạn sẽ được khớp ngay lập tức với giá 100 USD/cổ phiếu. Tuy nhiên, nếu có nhiều người cùng đặt lệnh mua và cung không đủ cầu, giá có thể tăng lên 101 USD/cổ phiếu và bạn sẽ phải mua với giá này.

Lệnh thị trường (Market Order)

Lệnh thị trường (Market Order)

2.2/ Lệnh giới hạn (Limit Order)

Lệnh giới hạn (Limit Order) là một yêu cầu mua hoặc bán một tài sản tài chính (như cổ phiếu, trái phiếu) với một mức giá cụ thể hoặc tốt hơn mà bạn đặt ra. Điều này có nghĩa là lệnh mua chỉ được thực hiện ở mức giá thấp hơn hoặc bằng giá giới hạn mà người mua đã đặt ra, và lệnh bán chỉ được thực hiện ở mức giá cao hơn hoặc bằng giá giới hạn mà người bán đã đặt ra.

Ví dụ: Bạn muốn mua cổ phiếu Apple nhưng không muốn trả quá 120 USD/cổ phiếu. Bạn đặt lệnh giới hạn mua ở mức 120 USD. Nếu giá cổ phiếu giảm xuống 120 USD hoặc thấp hơn, lệnh của bạn sẽ được thực hiện. Ngược lại, nếu giá vẫn cao hơn 120 USD, lệnh của bạn sẽ chờ cho đến khi giá giảm xuống hoặc bị hủy.

2.3/ Lệnh dừng (Stop Order)

Lệnh dừng (Stop Order) là một công cụ phổ biến trong giao dịch chứng khoán, được sử dụng để tự động hóa việc mua hoặc bán cổ phiếu khi đạt đến một mức giá cụ thể. Đây là một phần quan trọng trong việc quản lý rủi ro, giúp nhà đầu tư bảo vệ tài sản của mình trước các biến động bất lợi của thị trường.

Lệnh dừng hoạt động bằng cách khi giá thị trường đạt đến mức giá dừng, lệnh dừng sẽ tự động chuyển đổi thành lệnh thị trường và được thực hiện ngay lập tức. Giá thực tế mà lệnh được thực hiện có thể hơi khác so với giá dừng do biến động ngắn hạn của thị trường.

Ví dụ: Giả sử bạn mua cổ phiếu ABC với giá 100 USD và muốn bảo vệ lợi nhuận nếu giá tăng lên 120 USD. Bạn có thể đặt lệnh dừng bán ở mức 118 USD. Nếu giá tăng lên 120 USD và sau đó điều chỉnh về 118 USD, lệnh dừng sẽ được kích hoạt và cổ phiếu của bạn sẽ được bán ở mức giá gần 118 USD.

Lệnh dừng (Stop Order)

Lệnh dừng (Stop Order)

Lệnh điều kiện (Conditional Order)

Lệnh điều kiện (Conditional Order) là loại lệnh giao dịch trong thị trường tài chính được thực hiện khi và chỉ khi một số điều kiện cụ thể được đáp ứng. Thay vì chỉ là một lệnh mua hoặc bán đơn thuần, lệnh điều kiện cho phép nhà đầu tư đặt ra các quy tắc tự động để thực hiện giao dịch dựa trên các tình huống thị trường nhất định.

Ví dụ: Nếu bạn muốn bán cổ phiếu khi giá đạt $13 nhưng cũng muốn dừng lỗ nếu giá giảm xuống $8, thì bạn có thể đặt một lệnh OCO (One-Cancels-the-Other) với một lệnh bán tại $13 và một lệnh dừng lỗ tại $8. Khi giá đạt một trong hai mức này, lệnh tương ứng sẽ được thực hiện và lệnh còn lại sẽ bị hủy bỏ.

3/ Rủi ro và lợi ích khi của từng loại lệnh chứng khoán

Trong giao dịch chứng khoán, việc chọn loại lệnh phù hợp là rất quan trọng để tối ưu hóa lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro. Dưới đây là phân tích về rủi ro và lợi ích của bốn loại lệnh chính:

Loại lệnh

Lợi ích

Rủi ro

Lệnh thị trường

Tốc độ: Lệnh được thực hiện gần như ngay lập tức, giúp bạn nắm bắt cơ hội thị trường nhanh chóng.

Đơn giản: Không cần phải suy nghĩ quá nhiều về mức giá, bạn chỉ cần quyết định mua hay bán.

Rủi ro về giá: Giá thực tế bạn mua/bán có thể cao hơn hoặc thấp hơn so với dự kiến, đặc biệt trong thị trường biến động mạnh.

Không phù hợp với khối lượng lớn: Đặt lệnh thị trường với số lượng lớn có thể khiến giá thay đổi đáng kể trong quá trình khớp lệnh.

Lệnh giới hạn

Kiểm soát giá: Bạn sẽ không phải mua/bán với giá cao hơn hoặc thấp hơn mức giá bạn mong muốn.

Hạn chế rủi ro: Giúp bạn tránh được những biến động bất ngờ của thị trường.

Không đảm bảo thực hiện: Nếu giá thị trường không đạt đến mức giá giới hạn, lệnh của bạn sẽ không được thực hiện.

Thiếu tính linh hoạt: Trong thị trường biến động mạnh, lệnh giới hạn có thể không kịp thích ứng, khiến bạn bỏ lỡ thời điểm đầu tư tốt nhất.

Lệnh dừng

Phòng ngừa rủi ro: Được sử dụng phổ biến như một công cụ quản lý rủi ro để giới hạn mức lỗ hoặc bảo vệ lợi nhuận đã có.

Đơn giản và tự động: Một khi lệnh dừng được thiết lập, nó sẽ tự động thực hiện khi điều kiện thị trường phù hợp mà không cần theo dõi liên tục.

Biến động ngắn hạn: Lệnh dừng có thể bị kích hoạt bởi những biến động giá ngắn hạn không đáng kể, dẫn đến việc bán hoặc mua tài sản ở mức giá không thật sự mong muốn.

Không đảm bảo giá: Khi lệnh dừng được kích hoạt, nó trở thành lệnh thị trường, do đó giá thực tế mà lệnh được thực hiện có thể khác với giá dừng ban đầu, đặc biệt trong các thị trường biến động mạnh..

Lệnh điều kiện

Tự động hóa giao dịch: Lệnh điều kiện giúp tự động hóa các quyết định giao dịch, giảm thiểu sự can thiệp thủ công của nhà đầu tư.

Quản lý rủi ro: Cho phép nhà đầu tư thiết lập các mức giá cụ thể để hạn chế lỗ hoặc bảo vệ lợi nhuận.

Linh hoạt: Nhà đầu tư có thể thiết lập nhiều điều kiện và kịch bản khác nhau, phù hợp với các chiến lược giao dịch đa dạng.

Không đảm bảo thực hiện: Mặc dù điều kiện có thể được đáp ứng, lệnh không phải lúc nào cũng được thực hiện ở mức giá mong muốn do sự biến động nhanh của thị trường.

Quá phức tạp: Sự phức tạp trong việc thiết lập các lệnh điều kiện có thể gây khó khăn cho những nhà đầu tư mới hoặc thiếu kinh nghiệm.

4/ Cách đặt lệnh chứng khoán trực tuyến qua điện thoại hoặc máy tính

Việc đặt lệnh chứng khoán trực tuyến qua điện thoại hoặc máy tính đã trở thành phương thức giao dịch phổ biến và tiện lợi. Dưới đây là quy trình chi tiết để thực hiện cách thức đặt lệnh này:

  • Bước 1: Truy cập nền tảng giao dịch.
  • Bước 2: Kiểm tra thông tin tài khoản như số dư tiền mặt, số lượng cổ phiếu đang nắm giữ, sức mua hiện tại,...
  • Bước 3: Chọn lệnh giao dịch.
  • Bước 4: Nhập thông tin giao dịch (gồm: mã cổ phiếu, số lượng, loại lệnh, giá mua/giá bán,...)
  • Bước 5: Kiểm tra thông tin và xác nhận giao dịch.
  • Bước 6: Hoàn tất giao dịch.

Việc sử dụng nền tảng giao dịch trực tuyến qua điện thoại hoặc máy tính không chỉ giúp bạn thực hiện giao dịch một cách nhanh chóng và hiệu quả mà còn cho phép bạn theo dõi thị trường và điều chỉnh chiến lược đầu tư của mình mọi lúc, mọi nơi.

Nếu bạn đang tìm kiếm một nền tảng giao dịch chứng khoán thuận tiện và an toàn? Chứng Khoán CV trên MoMo chính là lựa chọn tốt nhất dành cho bạn. Với Chứng Khoán CV, bạn có thể thực hiện lệnh giao dịch mọi lúc, mọi nơi và tận hưởng các tính năng phân tích chuyên sâu cùng thông tin thị trường được cập nhật liên tục. Không chỉ đơn giản hóa quy trình giao dịch, Chứng Khoán CV còn hỗ trợ nạp/rút tiền dễ dàng và tự động tách lệnh lô chẵn, lô lẻ, giúp cho trải nghiệm giao dịch chứng khoán của bạn luôn được dễ dàng, liền mạch và hiệu quả.

Chứng Khoán CV trên MoMo

Chứng Khoán CV trên MoMo

5/ Cách thức xác định giá lệnh chứng khoán

Xác định giá lệnh chứng khoán là một yếu tố quan trọng trong quá trình giao dịch, ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả đầu tư của bạn. Dưới đây là các yếu tố cần xem xét khi quyết định giá lệnh:

  • Thanh khoản thị trường: Thị trường có tính thanh khoản cao sẽ giúp lệnh của bạn được khớp nhanh chóng và gần sát với giá hiện tại. Ngược lại, nếu thanh khoản thấp, có thể xuất hiện sự chênh lệch lớn về giá.
  • Biến động giá: Giá chứng khoán có thể biến động nhanh chóng, đặc biệt là khi sử dụng lệnh thị trường. Do đó, cần theo dõi sát sao để tránh bị ảnh hưởng tiêu cực từ những biến động này.
  • Cung cầu: Sự cân đối giữa cung và cầu của chứng khoán vào thời điểm giao dịch sẽ tác động trực tiếp đến giá lệnh. Khi cầu vượt quá cung, giá có thể tăng, và ngược lại.
  • Thời gian giao dịch: Thời điểm giao dịch trong ngày cũng có thể ảnh hưởng đến giá lệnh, đặc biệt là vào các khung giờ mở cửa và đóng cửa thị trường, khi mức độ biến động thường cao.

Nhà đầu tư nên cân nhắc kỹ lưỡng khi chọn loại lệnh và mức giá để tối ưu hóa lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro trong giao dịch chứng khoán.

Cách thức xác định giá lệnh chứng khoán

6/ Cách chọn loại lệnh phù hợp với từng chiến lược đầu tư

Dưới đây là cách chọn loại lệnh phù hợp với từng chiến lược đầu tư phổ biến tại Việt Nam:

Chiến Lược Đầu Tư

Loại Lệnh

Mục Đích

Tác Dụng

Đầu tư hưởng cổ tức

Lệnh giới hạn (Limit Order)

Mua cổ phiếu với giá tốt nhất có thể để hưởng cổ tức dài hạn.

Đảm bảo mua vào khi giá đạt mức mục tiêu, tối ưu hóa lợi nhuận.

Lệnh điều kiện (Conditional Order)

Tự động mua khi cổ phiếu đạt tiêu chí mong muốn.

Đảm bảo giao dịch thực hiện đúng điều kiện đã đặt ra.

Đầu tư cổ phiếu theo giá trị

Lệnh giới hạn (Limit Order)

Mua cổ phiếu ở mức giá thấp hơn giá trị nội tại.

Mua vào khi giá giảm, đảm bảo mua được cổ phiếu giá trị tốt.

Lệnh dừng (Stop Order)

Bán khi giá đạt mức mong muốn hoặc để giảm thiểu rủi ro.

Bảo vệ vốn đầu tư, ngăn chặn tổn thất lớn.

Lướt sóng cổ phiếu/đầu cơ

Lệnh thị trường (Market Order)

Thực hiện giao dịch nhanh chóng theo giá thị trường hiện tại.

Đảm bảo thực hiện giao dịch ngay lập tức, bắt kịp biến động giá.

Lệnh dừng (Stop Order)

Cắt lỗ khi giá đi ngược lại với kỳ vọng.

Hạn chế rủi ro và tổn thất trong giao dịch ngắn hạn.

Đầu tư theo đà tăng trưởng

Lệnh điều kiện (Conditional Order)

Mua khi cổ phiếu đang trên đà tăng trưởng mạnh.

Tối ưu hóa việc mua cổ phiếu khi đang trên đà tăng.

Lệnh dừng (Stop Order)

Bán khi đà tăng trưởng kết thúc hoặc để bảo vệ lợi nhuận.

Bảo vệ lợi nhuận tích lũy và tránh tổn thất khi thị trường quay đầu.

7/ Những điều cần lưu ý khi sử dụng lệnh chứng khoán

Khi sử dụng lệnh chứng khoán, nhà đầu tư cần lưu ý các điểm sau để đảm bảo hiệu quả và giảm thiểu rủi ro:

  • Chọn đúng loại lệnh: Hiểu rõ từng loại lệnh (lệnh giới hạn, lệnh thị trường, lệnh dừng, lệnh dừng giới hạn,...) và áp dụng chúng đúng thời điểm để đạt được mục tiêu đầu tư mong muốn.
  • Xác định mức giá hợp lý: Đặt giá lệnh phù hợp với điều kiện thị trường và mục tiêu của bạn. Với lệnh giới hạn, nên đặt mức giá hợp lý để lệnh có cơ hội khớp, trong khi với lệnh thị trường, cần chú ý đến sự biến động giá.
  • Cân nhắc thời gian giao dịch: Thời điểm đặt lệnh (trong phiên giao dịch) có thể ảnh hưởng đến khả năng khớp lệnh và giá khớp. Nên chú ý các khoảng thời gian thị trường có biến động mạnh, như lúc mở cửa và đóng cửa.
  • Theo dõi tin tức và sự kiện: Tin tức và các sự kiện kinh tế, chính trị có thể ảnh hưởng lớn đến thị trường chứng khoán, do đó, hãy cập nhật thông tin thường xuyên để đưa ra quyết định chính xác.
  • Quản lý rủi ro: Sử dụng các công cụ quản lý rủi ro như lệnh dừng lỗ để bảo vệ tài khoản khỏi những tổn thất lớn. Điều này giúp hạn chế rủi ro khi thị trường biến động bất ngờ.
  • Kiểm soát cảm xúc: Tránh bị cuốn theo cảm xúc khi giao dịch, đặc biệt là khi thị trường có biến động mạnh. Giữ vững chiến lược đầu tư và tuân thủ kế hoạch đã đề ra.

Những điều cần lưu ý khi sử dụng lệnh chứng khoán

Những điều cần lưu ý khi sử dụng lệnh chứng khoán

Nhìn chung, việc hiểu rõ các loại lệnh chứng khoán và cách sử dụng hiệu quả là yếu tố quan trọng để nhà đầu tư đưa ra quyết định đúng đắn và tối ưu hóa lợi nhuận. Mỗi loại lệnh có những ưu và nhược điểm riêng, phù hợp với từng chiến lược đầu tư khác nhau. Để thành công trên thị trường chứng khoán, bên cạnh việc nắm vững kiến thức về lệnh, nhà đầu tư cần kết hợp với việc phân tích kỹ lưỡng các yếu tố thị trường, quản lý rủi ro hợp lý và xây dựng một kế hoạch đầu tư dài hạn.