Xóm Pưa Lai là một trong những xóm đặc biệt khó khăn của xã Suối Bàng, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. Hiện nay xóm có 108 hộ, 415 nhân khẩu; trong đó có 223 nữ, 117 trẻ em và có 98% là người đồng bào dân tộc thiểu số gồm 80% là người Mường và 18% là người Thái. Đặc biệt, xóm có tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo cao với 27 hộ nghèo và 7 hộ cận nghèo, chiếm tới 32% dân số.
Hệ thống cung cấp nước tại xóm Pưa Lai được nhà nước đầu tư xây dựng từ năm 2003. Khoảng 1 năm đầu sau khi xây dựng, toàn bộ người dân trong bản đều có đầy đủ nước sạch để sử dụng. Tuy nhiên, công trình này sử dụng chung nguồn nước với xóm bên cạnh, vì vậy, việc xóm Pưa Lai sử dụng chung gây ảnh hưởng tới lượng nước cung cấp cho hoạt động sinh hoạt và sản xuất của xóm bên cạnh. Do đó mà công trình nước này không được sử dụng nữa và bị bỏ hoang từ đó tới nay đã hơn 17 năm. Hiện công trình chỉ còn 1 bể chứa nước khoảng 10m3 đang bị bỏ hoang, các đường dây dẫn nước hiện không còn nữa.
Hiện nay bể nước đã xuống cấp hiện đang bỏ hoang sau hơn 17 năm xây dựng
Người dân trong xóm cũng từng đề xuất cơ quan chức năng và Uỷ ban Nhân dân xã thực hiện sửa chữa công trình, thay đổi nguồn nước nhưng chưa thể bố trí nguồn lực do ngân sách hạn hẹp. Bên cạnh đó, điều kiện kinh tế của người dân xóm Pưa Lai còn nhiều khó khăn nên không có khả năng đóng góp để sửa chữa, nâng cấp lại công trình. Người dân hiện nay phải tự khắc phục bằng cách dẫn nước từ các mó, khe suối nhỏ và một số hộ thì xây bể dự trữ nước. Tuy nhiên, nguồn nước cung cấp từ các mó và khe suối không ổn định và đồng đều. Vào mùa khô, cuộc sống người dân càng khó khăn hơn khi tình trạng thiếu nước sinh hoạt xảy ra thường xuyên.
Người dân thôn Pưa Lai phải dẫn nước bên ngoài về sử dụng nhưng không đảm bảo vệ sinh
Nhiều hộ gia đình hiện nay đang phải sử dụng nguồn nước kém vệ sinh, không đảm bảo và có nguy cơ mắc phải các bệnh về đường tiêu hoá, đau mắt hột, đặc biệt là trẻ em và phụ nữ. Anh Đinh Văn Toàn - người dân của xóm chia sẻ: "Nguồn nước của mình đang sử dụng thì không có nhiều đá vôi. Nhưng mà lấy nước từ mó nước, khe suối ở phía dưới thế này thì mình thấy làm sao mà đảm bảo vệ sinh được. Như mình lớn sử dụng quen chắc không sao, chứ mấy đứa nhỏ bụng dạ yếu, thỉnh thoảng cứ thấy chúng nó kêu đau bụng."
Chung tay gây quỹ mang “Nước sạch về bản" giúp các hộ dân ở thôn Pưa Lai được tiếp cận với nguồn nước sạch
Trong khuôn khổ chương trình Đại sứ nước, MSD United Way Vietnam phối hợp với Trung tâm Nghiên cứu Sáng kiến Phát triển Cộng đồng (RIC) xây dựng đề xuất dự án “Nước sạch về bản” nhằm giúp cho 108 hộ gia đình với 415 nhân khẩu được tiếp cận với nguồn nước sạch.
Sau quá trình khảo sát, chúng tôi và người dân đưa ra phương án:
- Duy tu và sửa chữa 01 bể nước chứa nước đầu nguồn có thể tích 10m3
- Xây mới 01 bể lọc trên đầu nguồn với thể tích 3m3
- Xây mới 4 bể chia nước mới tại khu dân cư (mỗi bể 5m3), người dân sẽ dẫn nước từ đây về để sử dụng
- Lắp đặt đường ống dẫn nước từ bể đầu nguồn về khu dân cư dài 2500m
Bên cạnh đó, chúng tôi cũng sẽ phối hợp với chính quyền địa phương để Thành lập nhóm cộng đồng quản lý xây dựng công trình; Huy động người dân tham gia xây dựng công trình dẫn nước; Xây dựng Quy chế quản lý vận hành, sử dụng công trình và phân công trách nhiệm cho các thành viên; Duy tu bảo dưỡng công trình định kì nhằm đảm bảo công trình bền vững và hiệu quả
Để làm được điều này, Siêu ứng dụng MoMo kết hợp cùng MSD United Way Vietnam mong muốn có thể gây quỹ thêm 200.000.000 đồng từ cộng đồng các nhà hảo tâm, các mạnh thường quân. Số tiền này sẽ sử dụng cho việc mua sắm nguyên vật liệu, tiền nhân công, chi phí hành chính, quản trị dự án, truyền thông gây quỹ… Chúng tôi tin rằng dự án sẽ thành công và hiệu quả hơn nếu có sự chung tay của cả cộng đồng.
Mỗi đóng góp dù lớn hay nhỏ của Quý vị, cũng trở thành nguồn động lực lớn lao để dự án có thể được tiến hành và mang đến nguồn nước sạch cho đồng bào nơi vùng sâu vùng xa tỉnh Sơn La.
Về MSD United Way Vietnam:
MSD United Way Vietnam là tổ chức phi lợi nhuận Việt Nam và là thành viên của United Way Worldwide - mạng lưới phi lợi nhuận toàn cầu hoạt động hơn 135 năm tại hơn 40 quốc gia và vùng lãnh thổ. MSD United Way Việt Nam hoạt động với mục tiêu nâng cao chất lượng giáo dục, cải thiện thu nhập và đảm bảo cuộc sống khoẻ mạnh cho nhóm người yếu thế trong xã hội như trẻ em, thanh niên, phụ nữ, người dân tộc thiểu số, người khuyết tật,… bằng cách huy động sự quan tâm và gắn kết sức mạnh của cộng đồng.
Về Trung tâm RIC:
RIC thúc đẩy và phát triển hệ sinh thái cho sự phát triển tự chủ, tự quản, hòa nhập và bền vững cho cộng đồng, đặc biệt là cộng đồng nông thôn và miền múi. RIC được công nhận là 1 tổ chức hàng đầu trong việc nâng cao năng lực tự quản cho cộng đồng để thực hiện việc xây dựng, duy tu, bảo dưỡng các công trình cơ sở hạ tầng tại các vùng đồng bào DTTS. Đặc biệt, hiện tại RIC là một tổ chức duy nhất có thể giúp các cộng đồng tiếp cận được với nguồn ngân sách nhà nước từ Chương trình 135 để thực hiện việc xây dựng, duy tu bảo dưỡng công trình cơ sở hạ tầng quy mô nhỏ tại vùng DTTS và miền núi.
